Z PRZEWODNIKA DLA SŁUŻBY LEŚNEJ RZĄDOWEJ O SŁUŻBIE LEŚNEJ SŁÓW KILKA

„Nadleśniczy, jest to urzędnik zawiadujący jedném leśnictwem; Mianowanie jego i uwolnienie należy do Kommissyi Rządowéj Przychodów i Skarbu, na przedstawienie Rządu gubernialnego.
Obowiązki Nadleśniczego w leśnictwach i Podleśnego w podleśnictwach ściągają się: do służby biórowej, do czynności gospodarczych, do zawiadywania.
1. W służbie biórowej Nadleśniczy sprawuje Urząd leśny, do którego należy:
a) prowadzenie i załatwianie czynności piśmiennych urzędowych;
b) wydawanie assygnacyj na drzewo i inne płody leśne, i pobieranie dochodów za nie;
c) prowadzenie rachunków leśnych, i składanie ich do rewizyi;
d) sprawdzanie spraw o szkody i wykroczenia leśne; przedstawianie ich do zawyrokowania; i podawanie wyroków do wykonania;
Obowiązki te wypełnia Nadleśniczy przy pomocy Podleśnego biórowego lub pisarza leśnego.
2. Do czynności gospodarczych Nadleśniczego należy: zakładanie i szacowanie cięć rocznych; naznaczanie upraw leśnych; dozor nad wykonywaniem cięć i upraw. Obowiązki te wykonywa przy pomocy Podleśnych strażowych.
3. Do obowiązków zawiadowczych należy: nadzor nad całością lasów i dochodów leśnych; pod każdym względem, a mianowicie: nad wyrabianiem i wydawaniem drzewa z lasu; nad ochroną lasu; nad wypełnianiem obowiązków przez służbę leśną.
Dla wypełnienia swych obowiązków, Nadleśniczy powinien zjeżdżać do lasu tak często, aby przynajmniéj raz w miesiąc zwiedził każdy obręb. Bytność swoją zapisze w kontrolach Podleśnych i w książkach Strzelców. Oprócz tego towarzyszyć ma urzędnikom rewidującym, przy każdém przez nich zwiedzaniu lasu.

O Podleśnym biórowym.
Podleśny biórowy, jest przeznaczony w pomoc Nadleśniczemu do prac biórowych. Mianowanie jego należy do Komissyi Rządowej Przychodów i Skarbu, Rząd gubernialny może mianować Pisarza leśnego na koszt i odpowiedzialność Nadleśniczego.
Podleśniczy biórowy lub Pisarz leśny, obowiązany jest utrzymać porządek kancelaryi urzędu leśnego, i prowadzić księgi, jako to:
1. dziennik pism urzędowych (korrespondencyjny;
2. księgi rachunkowe, i wyciągi z nich;
3. dziennik szkód i wykroczeń leśnych; spisywać protokoła przy sprawdzaniu spraw o szkody leśne; układać listy spraw do zawyrokowania, i listy do ekzekucyi;
4. utrzymać w porządku archivum leśne;
5. być pomocnym Nadleśniczemu we wszelkich wypracowaniach biórowych, i takowe przepisywać na czysto.
Obowiązki te Podleśny biórowy pełnić będzie pod kierunkiem Nadleśniczego.
6. Prowadzić kontrolę wszelkich kwitów z Urzędu leśnego wydawanych, które do kontroli Podleśnych strażowych nie wchodzą.
O Podleśnych strażowych.
Podleśny strażowy, jest zawiadowcą jednéj straży lasu, a zarazem kontrolerem wydawanego drzewa i innych płodów leśnych, oraz dochodów wpływających z powierzonéj mu straży. Mianowanie jego i uwolnienie należy do Kommissyi Rządowéj Przychodów i Skarbu, na przedstawienie Rządu gubernialnego.
Podleśny strażowy obowiązany jest:
1. kierować wykonaniem cięć i upraw w obrębach lasów straży sobie powierzonéj;
2. wydawać z lasu drzewo i inne płody za assygnacyami drukowanemi, z księgi sznurowéj przez Nadleśniczego wydanemi, i prowadzić ich kontrolę;
3. prowadzić dozor nad ochroną lasów od wszelkich szkód;
4. dozor nad wypełnianiem obowiązków przez strzelców leśnych;
5. pomagać Nadleśniczemu przy wszelkich czynnościach służbowych, w jego straży odbywanych;
6. zjeżdżać do lasu tak często, aby każdy obręb przynajmniej raz w tydzień zwiedził; towarzyszyć Nadleśniczemu i urzędnikom rewidującym, przy zwiédzaniu przez nich lasu;
7. co Sobota stawać w Urzędzie leśnym na raport; w razie przypadkowéj niemożności stawienia się osobiście, powinien złożyć raport na piśmie.
W strażach odległych od Urzędu leśnego, czas zjazdu na raport może być oznaczony co drugą Sobotę.
O Strażnikach leśnych.
Strażnicy leśni ustanowieni są: do strzeżenia lasu, i do wykonywania poleceń Nadleśniczego, w przedmiotach służby dotyczących. Mianowanie ich i uwolnienie należy do Rządu gubernialnego, na przedstawienie Urzędu leśnego.
Strażnicy leśni rozróżnieni są na: kontrolujących, objazdowych, leśno-granicznych.
1. Strażnicy kontrolujący ustanowiony jest w miejsce Podleśnego, do zawiadywania strażą małéj obszerności; obowiązki jego są takie, jak w art. 20, dla podleśnych przepisano.
2. Strażnik objazdowy przeznaczony jest do objeżdżania lasów, z rozkazu Nadleśniczego; mianowicie obowiązany jest:
a) objeżdżać ciągle wskazane sobie przez Nadleśniczego obręby lasu, dla strzeżenia granic; postrzegania szkód jakich bądź w lesie; i dla wykonania tego, co mu szczegółowo przez Nadleśniczego poruczoném będzie:
b) prowadzić dziennik zleceń podług wzoru, i zamieszczać w nim wszystko to, co przy objeździe dostrzeże przepisom przeciwnego;
c) prowadzić kontrole, jakie mu powierzone będą;
d) stawać osobiście u Nadleśniczego co trzeci dzień, z dziennikiem zleceń, dla doniesienia o wykonaniu wydanych sobie rozkazów, o wypadkach dostrzeżonych, jak i dla odebrania nowych rozkazów.
3. Strażnik leśno-graniczny, ustanowiony jest w lasach granicy państw ościennych dotykających; obowiązki jego są takie, jak strażnika objazdowego; oprócz tego wypełniać ma szczegółowe zlecenia Nadleśniczego, jakie wyda z powodu granicy państwa.
Uwaga. W czasie nieobecności lub słabości którego z Podleśnych, strażnik zastępować go ma, na szczegółowe Nadleśniczego polecenie.
Strzelec leśny ( gajowy ) lub pomocnik jego, przeznaczony jest do dozoru jednego obrębu lub oddziału lasu, pod zwierzchnictwem Podleśnego. Mianowanie jego i uwolnienie należy do Rządu gubernialnego, na przedstawienie Urzędu leśnego.
Obowiązki strzelca są:
1. zwiédzać codziennie każdy oddział powierzonego sobie lasu; pilnować nawet i w nocy, gdy poweźmie wiadomość o zamierzonéj kradzieży drzewa lub innych płodów;
2. być obecnym w lesie przy każdym wydatku drzewa lub innych płodów, przy każdéj w jego obrębie bytność Podleśnego, Nadleśniczego, i Urzędnika rewidującego;
3. utrzymywać książkę przychodu i wydatku drzewa, książkę wykrytych szkód i wykroczeń leśnych, i inne książki jakie będzie miał sobie doręczone; okazywać je rewidującym las, na każde ich żądanie;
3. stawać u Podleśnego co trzeci dzień, dla doniesienia o wypadkach zaszłych w obrębie, dla podania wykrytych przez siebie szkód do kontroli podleśnego, i dla odebrania od podleśnego rozkazów w przedmiotach służby;
4. o wypadkach nadzwyczajnych powinien donieść podleśnemu natychmiast, jak tylko je dostrzeże;
5. stawać w Urzędzie leśnym, na zebranie przez Nadleśniczego nakazane, z książkami przez siebie prowadzonemi;
6. wykonywać bezzwłocznie wszelkie rozkazy Nadleśniczego i podleśnego, służby dotyczące.
O Sążniarzach.
Sążniarze ustanowieni są do wyrabiania sążni w lesie, i dla posyłek służbowych. Przyjęcie ich zależy od Rządu gubernialnego, na przedstawienie Urzędu leśnego.
Ma być dwóch sążniarzy posyłkowych przy osadzie Nadleśniczego, a jeden przy osadzie Podleśnego.
Sążniarz pełni obowiązki posyłki za użytkowanie z gruntu i pomieszkanie, bezpłatnie dane".
I TAK TO WTEDY BYŁO…